Zajęcia praktyczne na niektórych kierunkach nauk przyrodniczych, na przykład na weterynarii czy medycynie, nadal odbywają się z krzywdzącym wykorzystaniem zwierząt. Być może jako przyszły student czy studentka nie zdawałaś sobie sprawy, że będzie miało to miejsce w trakcie studiów. Jeżeli obecnie uświadamiasz sobie, że istnieje konflikt między Twoja postawą moralną a oczekiwaniami niektórych nauczycieli akademickich, jest to dobry moment, by sięgnąć po poradnik w zakresie sprzeciwu sumienia, by znaleźć jakieś twórcze rozwiązanie tego konfliktu. Poradnik powstał w oparciu o doświadczenia innych studentów, którzy byli w takiej samej sytuacji, jak ty obecnie. Znalezienie metod alternatywnych oszczędzających użycie zwierząt nie zawsze jest prostym zadaniem, ale liczba nauczycieli akademickich uznających prawa studentów do wolności sumienia wciąż rośnie i zdają oni sobie sprawę, że metody alternatywne zapewniające wysoki standard nauczania są obecnie już normą w wielu innych szkołach wyższych.

1. Postaraj się znaleźć przypadek innego studenta lub studentki w takiej samej sytuacji

Wybierz rolę aktywnego uczestnika konfliktu. Nie pozostawaj przy tym, co mówią Ci inni. Porozmawiaj z opiekunem grupy lub kierownikiem danych zajęć z wyprzedzeniem, tak wcześnie, jak to możliwe. Zorientuj się, czy zajęcia praktyczne, które wybrałaś/eś, odbywają się z użyciem zwierząt. Dowiedz się, jakie gatunki zwierząt wykorzystuje się, w jakiej liczbie i do jakich celów. Zapytaj się, czy studenci mają możliwość wyboru. Czy istnieje możliwość zastosowania metod alternatywnych? Jeżeli tak, jakie one są.

2. Określ swoją postawę. Zbadaj czynniki, którymi się kierujesz. Poznaj samą/samego siebie.

Zastanów się proszę, w jakim miejscu przebiega linia podziału w dziedzinie wykorzystywania zwierząt zgodnie z Twoją osobistą postawą moralną. Powinnaś/ Powinieneś być zdolna/y do obrony swojej postawy. Zadecyduj, jaką metodę alternatywną jesteś w stanie zaakceptować. Oczywiste jest, że potrzebujesz zastosowania edukacyjnie stosownej i odpowiedniej metody alternatywnej, o właściwej jakości nauczania i uznaną pod względem akademickim, którą można wykorzystać w określonym odcinku czasu i z właściwym wysiłkiem; w końcu płaci się za swoją edukację, a na zajęcia uczęszcza się po to, by się nauczyć. Można to wszystko osiągnąć w pojedynkę, ale w grupie drzemie ogromna siła. Rozejrzyj się wokół, czy inni studenci nie podzielają tych samych poglądów. Dobrze jest mieć oparcie w kolegach i innych nauczycielach sprzyjających Twojej postawie. Zachęcamy do przeczytania opisów przypadków studentów (student testimonies), które mogą być pomocne w opracowaniu działań oraz w przewidywaniu reakcji decydentów. Można kontaktować się z InterNICHE (Contact InterNICHE) w każdej chwili, by otrzymać praktyczną radę i wsparcie. Zachęcamy do określenia ram i rozległości swojego realnego sprzeciwu, czyli jak daleko jesteś gotowa/y się posunąć, by bronić swojej postawy i przekonań: jeżeli nie można osiągnąć porozumienia na drodze współpracy i wspólnej chęci rozwiązania problemu, być może zajdzie konieczność podjęcia bardziej radykalnej postawy i potraktowania tego jak wyzwanie.

3. Rozmowa z nauczycielem

Spokojnie, ale stanowczo wyjaśnij nauczycielowi, że wykorzystywanie zwierząt w procesie edukacyjnym jest nie do pogodzenia z Twoją postawą moralną lub przekonaniami duchowymi. Należy wyrazić chęć i gotowość nauczenia się danego materiału lecz bez krzywdzenia zwierząt przy okazji. Koniecznie trzeba poprosić o zastosowanie dobrej metody alternatywnej, ponieważ Ty nie zamierzasz wziąć udziału w zajęciach, w trakcie których używa się zwierząt, i chciał/a/byś osiągnąć wspólnie i przyjaźnie rozwiązanie tego problemu. Nie wolno dać się nauczycielom zastraszyć; masz prawo do swoich odczuć i poglądów. Nie wolno pozwolić, by rozmówca wyczuł w Tobie fałsz lub postawę konfrontacyjną, należy jednak być przygotowaną/ym na dyskusję o całym zagadnieniu jako takim. Postaraj się przewidzieć, o co mogą Cię spytać. Jeżeli nauczyciel jest otwarty na zmiany i powie, że można zastosować odpowiednią metodę alternatywną do zaakceptowania przez Ciebie, należy poprosić o tę zgodę na piśmie.

Jeżeli reakcja nauczyciela nie jest wiążąca, trzeba poprosić o takąż odpowiedź. Jeżeli reakcja jest negatywna, sprawę należy przedstawić dogłębnie, być może w całej rozciągłości problemu. Mądrze jest prowadzić pisemny dziennik tych działań i kolekcjonowanie własnych pism czy podań oraz odpowiedzi na nie. Zalecamy robienie na przyszły użytek sprawozdań z rozmów, spotkań, notowania dat, nazwisk osób, temat przeprowadzanych rozmów oraz stwierdzeń i podjętych decyzji. Należy oczywiście robić i przetrzymywać kopie wszystkich pism, listów i innych dokumentów powstałych na okoliczność tej sprawy. Zrób to już teraz.

4. Zbierz więcej wiadomości

Wielce pomocne jest w pełni zrozumienie idei i praktyki humanitarnej edukacji oraz posiadanie wiedzy o metodach nauczania tych samych przedmiotów na innych uczelniach, zwykle w innych krajach, gdzie studenci mają prawo wyboru i możliwość stosowania metod alternatywnych, oraz o takich szkołach wyższych gdzie w ogóle odstąpiono od wykorzystywania zwierząt. Po wsparcie kieruj się do InterNICHE (Contact InterNICHE). Zalecamy zapoznanie się z dostępnymi metodami alternatywnymi na określone zajęcia oraz z zagadnieniami pokrewnymi, takimi jak skuteczność nauczania z zastosowaniem tych metod, koszt i ich jakość, a także czy jest potrzebne jeszcze jakieś dodatkowe wyposażenie. Zapoznaj się z informacjami dostępnymi na tej stronie i zamów inne nasze materiały. Poczytaj o metodach alternatywnych i ich skuteczności edukacyjnej, rozważ wypożyczenie i zapoznanie się z niektórymi najlepszymi produktami dostępnymi w naszej Wypożyczalni Metod Alternatywnych. Dowiedz się o szczegółowe cele nauczania danych zajęć praktycznych. Można również opracować własny sposób zastąpienia zwierząt w trakcie zajęć praktycznych dzięki połączeniu odpowiednich metod alternatywnych, by cele nauczania mogły być zrealizowane, lub napisać pismo prezentując swój przypadek i argumenty.

Dowiedz się, jakie są formalne procedury służące rozwiązaniu trudności występujących w Twojej uczelni. Poproś wspierającego Twoją postawę członka ciała nauczycielskiego lub przedstawiciela InterNICHE w Twoim kraju (InterNICHE national contact) o szczegóły na temat rad akademicko-studenckich, komitetów ds. etyki lub oceny oraz możliwości formalnego zwolnienia z zajęć z użyciem zwierząt. Zastanów się nad żądaniem oficjalnego wprowadzenia wyboru dla studentów. Postaraj się o wsparcie związków/stowarzyszeń studenckich i pracownika społecznego. Zapoznaj się ze wszystkimi krajowymi i międzynarodowymi ustawami prawnymi, które mogą dać Ci wsparcie. Rozpocznij te działania już teraz.

5. Przedstaw swoją sprawę

Przekaż swojemu nauczycielowi pakiet informacyjny zawierający Twoją sytuację i żądanie, Twoją propozycję zastąpienia wykorzystania zwierząt w trakcie zajęć praktycznych szczegółowo opisaną odpowiednią metodę alternatywną wraz z wykazem odpowiednich publikacji. Zastanów się, czy nie byłoby dobrze dołączyć kasetę wideo InterNICHE pt. „Metody alternatywne w edukacji”, książkę “Od świnki morskiej do myszki komputerowej” oraz informacje o Wypożyczalni Metod Alternatywnych InterNICHE. Domagaj się od nauczyciela odpowiedzi na piśmie. Materiał dla nauczyciela skopiuj, by móc go przedstawić również dziekanowi, osobom Cię wspierającym wraz z wyjaśnieniami o Twojej sytuacji i sprawie. Jeżeli Twoje żądanie zostaje spełnione, gratulujemy! Poproś o potwierdzenie na piśmie.

6. Wywieranie nacisku

Jeżeli mimo Twoich usiłowań odzew jest nadal negatywny, należy zacząć wywierać presję. Zorganizuj spotkanie osób Cię wspierających, by przedyskutować całą sprawę. Poproś o spotkanie i przeprowadź rozmowę z rektorem i dziekanem. Rozpocznij formalną procedurę, np. zgłoś swoją sprawę do komitetu ds. etyki, jeżeli jeszcze tego nie zrobiłaś/eś, zgłoś ją do odpowiedniej instytucji/organizacji na poziomie państwowym, jeżeli nie respektuje się Twoich praw. Należy też zgłosić swoją sprawę do organizacji wolnościowych i obywatelskich, a także pozostawać w ścisłym kontakcie z InterNICHE. Dobrze jest też problem upublicznić: opisać swoją sprawę w pismach studenckich, a także w prasie lokalnej i krajowej. Wystosuj petycję lub zorganizuj zalew faksów i listów e-mailowych przesyłanych do Twojej uczelni z całego świata. Zorganizuj debatę na temat wykorzystywania zwierząt, metod alternatywnych oraz praw studentów z udziałem odpowiednich mówców (speakers). Jeżeli taki nacisk zaowocuje pozytywnymi zmianami, gratulujemy! Poproś o potwierdzenie na piśmie.

7. Rozważ podjęcie działań prawnych
Jeżeli nauczyciele i władze Twojej uczelni nadal nie chcą uszanować Twoich praw i jesteś gotowa/y na dalsze działania, istnieje możliwość podjęcia działania w oparciu o kodeks. Prawdopodobnie możliwe jest wystąpienie sądowe przeciw uczelni wyższej; na przykład studenci w Niemczech i Stanach Zjednoczonych wygrali takie właśnie sprawy. Ale inni przegrali. Należy z rozwagą zastanowić się nad taka ewentualnością, biorąc pod uwagę czas, pieniądze i energię potrzebną do takiego działania.

W każdej chwili możesz otrzymać wsparcie od InterNICHE. Prosimy o informowanie sieci o Waszych postępach, ponieważ doświadczenie każdego z Was może pomóc innym studentom w podobnej sytuacji.

Zachęcamy do zapoznania się z opisami przypadków innych studentów (Student Testimonies), by dowiedzieć się, jak inni uporali się z problemem zastosowania metod alternatywnych, oraz przeczytania innych tekstów na ten temat supporting texts and submissions.